การบริหารจัดการของบริจาคให้เกิดประโยชน์แก่วัดและชุมชน

Abstract

วัตถุประสงค์ โดยรวมของงานวิจัยนี้มี 3 ข้อ คือ 1) ศึกษาพฤติกรรมการทำบุญของพุทธศาสนิกชนซึ่งเป็นฝ่ายอุปทานด้านการทำบุญ 2) ศึกษาความต้องการสิ่งของบริจาคของวัดซึ่งเป็นฝ่ายอุปสงค์ต่อสิ่งของทำบุญ 3)ศึกษาหาแนวทางบริหารสิ่งของบริจาควัดอย่างมีประสิทธิภาพ งานวิจัยนี้ศึกษาโดยใช้ทั้งข้อมูลปฐมภูมิและทุติยภูมิ ในส่วนของข้อมูลปฐมภูมิ เป็นการจัดเก็บข้อมูลด้วยแบบสอบถามกับพุทธศาสนิกชนและการสัมภาษณ์เจาะลึกกับเจ้าอาวาส โดยครอบคลุมวัดไทยและพุทธศาสนิกชนทั่วประเทศใน 6 ภูมิภาค ได้แก่ ภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคกลาง ภาคตะวันออก ภาคตะวันตก ภาคใต้ และกรุงเทพมหานคร

ผลการศึกษาพบว่าพุทธศาสนิกชนชาวไทยนิยมทำบุญ โดยร้อยละ 59.2 ของกลุ่มตัวอย่างทำบุญทุกเดือน ในจำนวนนี้มีร้อยละ 4.8 ที่ทำบุญเกือบทุกวัน การทำบุญจำแนกออกได้เป็น 3 ประเภทคือ ถวายปัจจัย (เงิน) สิ่งของ และ จิตอาสา ส่วนใหญ่นิยมบริจาคเงินให้กับวัด สิ่งของที่วัดได้รับจากพุทธศาสนิกชน 3 อันดับแรก คือ อาหารสด เครื่องอุปโภคต่าง ๆ และเครื่องดื่ม ในด้านวิธีการบริหารจัดการด้านของบริจาคของวัดพบว่า วัดที่ได้รับสิ่งของบริจาค ไม่พอเพียงแก่การอุปโภคบริโภค ทางวัดจะทำหนังสือขอรับบริจาคจากวัดที่มีมากเกินจำเป็น สำหรับวัดที่ได้รับของบริจาคมากเกินไป ทางวัดก็จะแบ่งปันให้วัดที่ขาดแคลน