การแปลสิ่งทดแทนทางวัฒนธรรมจากภาษาอังกฤษเป็นภาษาไทย

Abstract

สิ่งทดแทนทางวัฒนธรรม (cultural substitution) หมายถึงการแปลความหมายของคําทั้งที่ปรากฏหรือที่ไม่เป็นที่รู้จักในภาษาแปลด้วยการใช้สิ่งทดแทนที่ใช้กันอยู่ในวัฒนธรรมของผู้ใช้ภาษาแปลแล้วแทนการแปลด้วยเทคนิคอื่นๆ ตัวอย่างเช่น a black sheep อาจแปลว่า ลูกนอกคอก แทนที่จะแปลตรงตัวว่าแกะดำหรือแทนที่จะแปลด้วยการบรรยายว่าคนที่มีลักษณะที่แตกต่างออกไปและไม่เป็นที่ยอมรับ การวิจัยนี้มุ่งวิเคราะห์การแปลด้วยเทคนิคการใช้สิ่งทดแทนทางวัฒนธรรมเพื่อบรรยายชนิด ประเภท รูปแบบทางภาษาศาสตร์และประเด็นทางวัฒนธรรม และเพื่อสรุปความคิดเห็นของนักแปลต่อการใช้เทคนิคนี้ข้อมูลเป็นเอกสารที่สุ่มตัวอย่างมาจากเอกสารการแปลที่ตีพิมพ์เผยแพร่ในช่วงพ.ศ. 2550-2554 ซึ่งมีความยาวประมาณ 1,000 หน้า โดยในส่วนที่ 1 นําการแปลที่พบมาแยกประเภทตามความหมายออกเป็น 10 ประเภท ได้แก่การแปลคน สัตว์สิ่งของ สถานที่ อาหาร ความเชื่อและศาสนา การชั่ง ตวง วัด คําอุทาน สุภาษิต และสํานวน ในส่วนที่ 2 ได้สํารวจความคิดเห็นของนักแปลต่อการใช้เทคนิคนี้ได้พบว่า นักแปลส่วนใหญ่รู้จักและเคยใช้เทคนิคนี้อย่างระมัดระวัง โดยเห็นว่าเหมาะสมกับการแปลเพื่อบอกความหมายควบคู่ไปกับการเห็นภาพพจน์และใช้เป็นทางเลือกโดยนักแปลผู้ชํานาญ มีการอภิปรายผลการวิเคราะห์และมีข้อเสนอแนะสำหรับนักแปลจากผลการวิจัย